මේ කතාව ඇරඹෙන්නේ මහියංගනයේ සිටයි. මහියංගන නගරයේ ඉදන් බිබිල පාරේ ඉදිරියට කි මි 20ක් පමණ ගිය තැන හමු වනවා උරණිය කියා ගම්මානයක්. මේ උරණිය හංදියේ සිට නාගදීප විහාරය වෙත යන මග යම් අයෙක්ගෙන් ඇසුවහොත් කියාවි ගමන් මග නාගදීප විහාරයට.
ඔබ සිතුවා නිවැරදියි! මම කියන්න යන්නේ මේ නාගදීප විහාරය ගැනයි.
වෙලාව හවස 3ට පමණ ඇති. විහාරයට යන්නට දැන් යම් හොද මට්ටමක පාරක් ඇති බැව් මට පසුව දැන ගන්නට ලැබුණමුත් මම පැරණි මාවතම තෝරා ගත්තා. ඒ ගමන් මග වැටී තිබුණේ නාගදීප වැව් කණ්ඩිය මතින්.
එය තරමක් දුෂ්කර මගක් වුවත් නොඉදුල් වැවේ සුන්දරත්වය හරිම අපූරුයි.මේ ගමන් මග අවසන ඔබට පිවිසිය හැකියි නාගදීප විහාරය නම් වූ නිස්කලංක විහාර භූමියට.
බොහොමයක් විහාර වගේ නෙක කලබල නොමැති මේ විහාරාරාම සියවස් විස්සකට වඩා මෙහි පවතින බැව් බොහොමයක් දෙනා නොදත් කරුණක්. විහාරාධිපති හිමියන්ගෙන් දැන ගත් පරිදි මෙම විහාරය කාවන්තිස්ස රජු කල ඉදි කර දුටුගැමුණු රජු කල නැවත ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද්දක්. ඇත්තටම අවට පිරික්සන විට ඔබට විවිධ ගොඩනැගිලි හා නටබුන් දැක ගත හැකියි. මේ වන විටත් චෛත්‍යයන් බොධීන් වහන්සේ මෙහි දැකිය හැකියි. ඒ අනුව මෙහි ඵෙතිහාසික වැදගත්කමක් තිබෙනවා.
මෙහි වැදගත්ම දෙය තවමත් කියන්නට තිබෙනවා. එනම් මෙහි ඇති සෙල් ලිපියකද ඇති පරිදි අප බුදුරදුන් වැඩම කල නාග දීපය මේ ස්ථානය බවයි. මෙය තහවුරු කෙරෙන සාධක නම් එතරම් හිඟ නෑ. සැබැවින් ම මේ ස්ථානයේ ඇති ශාන්තිය හා සිත් නිවෙන ස්වභාවය ගැන ගත හොත් එහි යම් දෙයක් පවතින හෙයක් සිත් හි ඇති වනවා.
නමුත් මේ අසිරිමත් ස්ථානය මේ වන විට ඉතා දුෂ්කර ව අභාවයට යම්න් තිබෙනවා. එහි වැඩ වසන ස්වාමීන් වහන්සේට නිසි ලෙස දන් ලැබෙනවා දැයි යන්න පවා සැකයක්. උන් වහන්සේ විහාරය සැඟවී යා නොදී තිර අදිටනින් එහි වැඩ සිටිනවා. මේ අවට වසන දුප්පත් මිනිසුන් තම එදා වේළ සරි කර ගැන්මේ සටනේ නිරත වෙනවා. යන්තම් ගොඩ වගාවෙන් ඉරිඟු පළදාව ලබා ගත් විට ඔවුනට සුසුමක් හෙලන්න මොහොතක් ලැබෙනවා. මේ නිසා විහාරය අභාවයට යන එකට ඔවුනට කල හැක්කක් නැති තරම් කියලයි මට හිතෙන්නේ.
ඉතින් දිනකට මහියංගනයට පිවිසෙන බැතිමතුන්ගෙන් කොතෙක් පිරිසක් මෙවන් වටිනා පුද බිමක් ගැන දැන සිටීද? සපථ කිරීමට සාධක කොතෙත් ඇති බුදු පහසින් පවිත්‍ර වූ මේ පින් බිම දැක බලා ගන්නටත් ඉතා ආනුභාව සම්පන්න චෛත්‍ය රාජයාණන් වන්දනා කිරීමටත් අපේ සැඳැහැති පින්වත් දන දැනුවත් කරන්නයි ඔබෙන් ඉල්ලන්නේ. වෙසෙසින් ම තමන් ගේ සුඛ විහරණය පසෙක තබා අනාගත පරපුර වෙනුවෙන් මෙහි වැඩ වසන හිමියන් වෙනුවෙන් සහ මේ පින්වත් බිම වෙනුවෙන් කල හැකි යමක් වේ නම් ඒ සඳහා දායකවන්නටයි මේ දැනුවත් කිරීම.
"මහත්තයෝ බුදුන් වැඩි මූලාශ්‍ර සහිත ඉතිහාසයක් ඇති මේ තැනට නිසි පුද ලබලා දෙන්නයි මට ඕන. කොහොම වුනත් මේ තැන අපි අපට හැකි පමණ බලා කියාගෙන ඉන්නයි එකම බලාපොරොත්තුව. "
එහෙම තමයි ඒ හිමියන් මම ආපහු එන මොහොතේ පැවසූයේ.
මේ පිළිබද වාද විවාද හිත තුල ඇති කර ගැනුම හෝ පිලිගැනුම ඔබට භාර කරමි. නැවත මහියංගනයට යන දිනක නොවරදවාම වරක් මේ විහාරයට ගොස් එන මෙන් කාරුණිකව ඉල්ලමි.
ඉපැරණි චෛත්‍යයන්
පැරණි බෝධිය
යටගිය නටබුන් සමහරක්
පිය ගැට පෙළ
ගල් කණු
